Geschiedenis payrollbranche
Payroll heeft zich sinds het begin van de jaren negentig in Nederland ten opzichte van andere landen in Europa snel ontwikkeld. Waren er eerst alleen gespecialiseerde payrollbedrijven (b.v. van der Noordt Payrolling), die zich vooral op de horecabranche richtten. En uitzendbureaus die payroll als een bijproduct aanboden. Tegenwoordig zijn er circa 200.000 payrollwerknemers aan het werk en bedraagt de payrollbranche in Nederland meer dan 2 miljard euro.
Oprichting VPO en payroll-CAO
In september 2006 werd de branchevereniging Vereniging Payroll Ondernemingen (VPO) opgericht en even later ook een payroll-CAO (VPO-CAO) met de vakbonden afgesloten. Door deze beide gebeurtenissen werd de payrollbranche in Nederland in 1 keer een stuk volwassener.
Oprichters van de VPO in die tijd waren: Van der Noordt Payrolling (huidige Persoonality Payrolling, nu onderdeel Timing), Connexie, Randstad (toenmalige P/flex) en USG (toenmalige CapitalP).
Enkele latere VPO-leden waren: AB Vakwerk Payroll, Adecco Payroll, Allroad Payroll, CapitalP, Driessen Payroll, Groenendijk Payrolling Services, Kolibrie Payrolling, LPD B.V., Manpower Payroll Solutions. Mencius Payroll, Metrium Payroll, POSG Payrolling, P-services Contracting, Payroll Select Payroll Services, Randstad Payroll Solutions, Repay Detachering, Servorg Payroll, Tempo-Team Payroll Services en Tempo-Team Payrolling.
Om u een beeld te geven hoe groot de VPO op de payrollmarkt in Nederland toentertijd was. In de hoogtijdagen van de VPO stond circa 75%-80% van alle payrollwerknemers in Nederland bij een VPO-lid onder de VPO-CAO op de payroll!!
VPO-lidmaatschap kwaliteitskeurmerk
Het VPO-lidmaatschap gold in die tijd ook als hèt kwaliteitskeurmerk binnen de payrollbranche. Leden van de VPO werden hiervoor jaarlijks op een correcte toepassing van de CAO, kwaliteit van hun administratieve processen, tijdige afdracht van belastingen en sociale premies en degelijke bedrijfsvoering gecontroleerd.
Daarnaast was de collectieve gedachte van de VPO-leden onderling. Dat aangesloten leden wel met elkaar zouden concurreren. Maar echter niet op arbeidsvoorwaarden van payrollwerknemers. Zij behielden of kregen daarom bij payroll zoveel mogelijk dezelfde rechten en arbeidsvoorwaarden, als werknemers die (nog) bij de werkgever en/of ondernemer in dienst waren.
Hierdoor diende de inlenersbeloning voor payrollwerknemers zoveel mogelijk te worden toegepast. Dus naast dezelfde lonen ook dezelfde regelingen voor vakantiedagen, vakantietoeslag, toeslagen, ziekte, bijzonder verlofregelingen, etc., een goed secundair arbeidsvoorwaardenpakket (o.a. diverse verzekeringen) en een degelijk pensioen.
Kortom “goed werkgeverschap” en “de werknemer mocht er bij payroll niet op achteruit gaan!”
Splitsing Nederlandse payrollmarkt
Deze punten zouden echter later voor een splitsing in de payrollbranche in Nederland zorgen. Aan de ene kant waren/bleven er payrollbedrijven. Die zich vooral op het ontzorgen van een ondernemer of werkgever, aangaande administratieve rompslomp en arbeidsrechtelijke werkgeversrisico’s bleven richten. En er altijd voor zorgden dat payrollwerknemers bij hen er niet op achteruit zouden gaan.
Aan de andere kant kwamen er steeds meer payrollbedrijven (vaak uitzendondernemingen). Die payroll voornamelijk als goedkope uitzendvariant met dezelfde flexibiliteit als uitzenden onder een uitzend-CAO in de markt gingen zetten.
De inlenersbeloning werd daarbij door deze laatst genoemde payrollbedrijven maar op een beperkt aantal elementen toegepast. Payrollwerknemers kregen bij hen geen degelijk pensioen. Maar begonnen als het even kon in de Basisregeling (met wachttijd) in plaats van de Plusregeling van de StIPP pensioen op te bouwen.
Hierdoor zijn dus veel werknemers benadeeld en hebben zij door de overstap naar payroll toentertijd ook nog een pensioengat opgelopen!
Door het onderlinge verschil in inzicht over payroll en de druk van de vakbonden en politiek in Nederland slaagden partijen er in 2011 niet in de payroll-CAO te verlengen. Vervolgens zorgden enkele grote uitzendondernemingen (vaak ABU-leden) er wel voor dat de ABU-CAO voor payroll als algemeen verbindend werd verklaard. Hierdoor werd deze CAO automatisch voor bijna alle payrollbedrijven van toepassing.
VPO-Arbeidsvoorwaardenregeling
Om de rechten, die payrollwerknemers nog onder de VPO-CAO hadden opgebouwd toch nog te behouden. Kozen sommige leden van de VPO in die tijd er nog wel voor. Om alle positieve elementen uit de VPO-CAO voor hun payrollwerknemers in een VPO-Arbeidsvoorwaardenregeling vast te leggen en blijven toepassen.
Echter het leed was al geschiet en de ontstaansgedachte van de VPO raakte steeds verder op de achtergrond. “Goed werkgeverschap voor alle payrollwerknemers in Nederland en niet concurreren op arbeidsvoorwaarden!”
Eigen payrollbedrijfs-CAO’s
Enkele VPO-leden, zoals Persoonality Payrolling (voormalig van der Noordt Payrolling, nu Timing), Prokx Payroll (nu Payroll Select), Connexie Payroll en Payned Payrolling bleven hierop echter niet wachten. Zij zeiden na het niet verlengen van de VPO Payroll-CAO per 1 januari 2012 hun lidmaatschap op en sloten hun eigen payrollbedrijfs-CAO’s met de bonden af. De payrollbedrijven Tentoo Payrolling en Please Payroll hadden dit al reeds eerder gedaan.
Einde VPO
De VPO is tenslotte na 10 jaar op 1 januari 2016 onder de vlag van de ABU verder gegaan. De gezamenlijke boodschap in die tijd was. Dat beide brancheorganisaties hun krachten gingen bundelen om de payroll belangenbehartiging verder te versterken.
De Vereniging Payroll Ondernemingen (VPO) hield hierdoor dus als zelfstandige payroll brancheorganisatie op te bestaan. Tijdens het laatste Nationale Payroll Congres in 2015 werd de overdracht van de VPO een feit en sloten de laatste leden van de VPO zich bij de ABU of NBBU aan.
Payrollbranche en de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB)
Doordat de laatste jaren (na het einde van de VPO) tot 1 januari 2020 uitzendbureaus en payrollbedrijven beide payroll aanboden en uitzenden en payroll in juridische zin gelijk waren. Beide vielen namelijk onder de wettelijke definitie van een ‘uitzendovereenkomst’.
Zagen veel mensen, ondernemers, werkgevers, politici en vakbondslieden de echte verschillen tussen payroll en uitzenden en goed en slecht werkgeverschap door/bij payrollbedrijven niet meer.
Toch waren deze er nog wel degelijk. Echter de aangebrachte schade aan de mooie dienstverlening payroll was in de loop der jaren zo groot geworden. Dat de term “payroll” voor menig politicus en vakbondsman of -vrouw voor al het slechte op de Nederlandse arbeidsmarkt stond.
Met de komst van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) per 1 januari 2020 heeft de politiek daarom alles voor de payrollbranche in Nederland (volgens ons ten goede) veranderd. De bijzondere uitzendregels (flexibele regels) zijn daardoor o.a. alleen nog maar bedoeld voor partijen, lees uitzendbureaus, die een ‘allocatiefunctie’ (actief vraag en aanbod bij elkaar brengen) hebben.
Bij payroll is hier dus geen sprake van en ook nooit geweest. Payroll is namelijk ontstaan uit de gedachte om ondernemers en/of werkgevers te ontzorgen. Daarom mag sinds 1 januari 2020 de flexibiliteit van het uitzenden (verkooptrucje) dan ook niet meer bij payroll worden toegepast .
Payrollwerknemers hebben sinds de invoering van de WAB dus niet gedeeltelijk. Maar volledig recht op dezelfde rechtsposities, pensioenregeling en arbeidsvoorwaarden als werknemers die nog bij een werkgever of ondernemer in dienst zijn (VPO in 2006?).
Vanwege de nieuwe en duidelijke regels vanuit de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) hadden de ABU-, NBBU- en eigen payrollbedrijfs-CAO ook geen toegevoegde waarde meer voor payroll. Daarom is besloten dat payrollovereenkomsten sinds 1 januari 2020 niet meer onder deze CAO’s vallen (er gold in 2020 nog wel overgangsrecht voor al lopende overeenkomsten).
Huidige payrollbranche
Waar dus de laatste jaren de Nederlandse payrollbranche uit payrollbedrijven, uitzendbureaus en enkele payrollbedrijven met een eigen payrollbedrijfs-CAO bestond. Waarbij de uitzendbureaus payroll, onder de ABU en/of NBBU-CAO, vaak naast uitzenden en/of overige personeelsdiensten (o.a. detachering, werving & selectie) aanboden.
Is er na 2020 met de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) en de allocatiefunctie in deze wet. Een duidelijk onderscheid tussen echte payrollbedrijven, uitzendbureaus met nog wel een aparte payroll B.V. of entiteit en uitzendbureaus ontstaan.
Omvang payrollbranche in Nederland
De payrollbranche in Nederland werd in 2010 nog op ongeveer € 750 miljoen omzet per jaar geschat (circa 8% van de totale flexmarkt). Begin 2024 bedraagt de totale payroll omzet in Nederland echter al meer dan 2 miljard euro.
Dagelijks zijn er meer dan 200.000 mensen in Nederland via een payroll constructie (circa 3% van de totale beroepsbevolking in Nederland) werkzaam. Ter vergelijking, er zijn momenteel ook ongeveer 200.000 gedetacheerden dagelijks in Nederland aan het werk.
De grootste payrollbedrijven, goed voor meer dan 1,7 miljard euro omzet in 2020, in Nederland zijn o.a.: Pay for People Group, Brisker Group, Driessen HRM, Payroll Select, Please Payroll, WepayPeople Payroll, Repay HRM, Payper, Nextpayroll, Ziezzo Payroll, E-payroll, Conexxie Payroll, Kolibrie en Persoonality Payrolling (het vroegere Van der Noordt Payrolling, onderdeel ADG dienstengroep).
Tot slot, zijn er in Nederland momenteel circa 1.200 payrollbedrijven in het SNA-register geregistreerd (incl. nevenvestigingen zijn dit er dan in totaal circa 3.000).
Ondanks alle bezwaren vanuit politiek Den Haag over payroll en de komst van de nieuwe Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) per 1 januari 2020. Blijkt uit onderzoek dat de Nederlandse payrollbranche zal blijven groeien en dat zij qua omzet in de nabije toekomst meer dan 25% van de flexmarkt in Nederland zal gaan bedragen. Volgens hetzelfde onderzoek houdt dit in dat er naar schatting meer dan 300.000 mensen via payroll in de toekomst werkzaam zullen zijn.
Kortom, payroll heeft nog steeds de toekomst in Nederland!!